Sönmüş bir yanardağ olan Karacadağ’ın eteklerine kurulmuş Siverek kenti. Adıyaman’a, Diyarbakır’a, Mardin’e komşu; Fırat havzasının önemli geçiş kentlerinden biri. Siverek, kuzey Mezopotamya’nın yüksek platolarındaki bir tarım ve hayvancılık kenti. Tarihi, Sümer ve Asurlulara kadar uzanan kentte, kale, kervansaray, hamam, cami, çeşme, kümbet, han ve geleneksel mimari örnekleri gibi tarihi yapılar, arkeolojik kazı alanları bulunuyor. Son yıllarda kentin sosyal, ekonomik yapısında olumlu yönde gelişmeler yaşanırken, yeni okulların, hastanelerin yapılması, Harran Üniversitesine bağlı Siverek Meslek Yüksekokulu’nun varlığı, bağcılığın devam etmesi için araştırma ve girişimlerin artması gibi olumlu gelişmeler, kentin geleceğe umutla bakmasına destek oluyor.
Tarihi Kentler Birliği Üyesi olan Siverek Belediyesi de diğer yandan eski kent dokusunun korunması için çalışmalar yürüyor. Geçen yıl sit alanı ilan edilen eski kentte, yirmi kadar tescilli yapı bulunuyor. Bu yapılardan bir hamam ve bir konak restore edilerek yeniden işlevlendirilecek.
ÇEKÜL Vakfı tarafından desteklenen koruma-yaşatma çalışmaları, 2011 yılının sonlarına doğru görünür olmaya başlayacak. Ankara temsilcimiz Faruk Soydemir ise alanda koruma çalışmaları yürütüyor.
1900’lerden bir konak: Terziler Konağı
Bazalt kesme taştan yapılan iki katlı konak yüz yaşının üstünde. Konağın ustası Polo Nişanyan ve demir ustaları Serkis ve Mirton tarafından, evdeki tüm pencereler soğuk demir işçiliği ile yapılmış. Hala özgün kimliğini koruyan ahşap giriş kapısı, kapı üstündeki demir süslemeler ve kenarlarındaki bazalt taştan yapılmış yuvarlak kemer dönemin süsleme özelliklerini yansıtmaya devam ediyor. Avlusu ise geleneksel Siverek evlerinde olduğu gibi kare planlı ve şadırvanlı.
Terziler Konağı’nın restorasyon projeleri, Şanlıurfa Koruma Bölge Kurulu tarafından birkaç ay önce onaylandı ve ihale aşamasına gelindi. Restorasyonu birkaç ay içinde başlayacak konak, “Siverek Kültür Evi” olarak işlevlendirilecek; sanat atölyeleri açılacak.
Eski yapılarda uygulanmış demir ustalığı, günümüze ne yazıkki ulaşamamıştır.
Konak restore edilince böyle görünecek...
Osmanlının izleri: Cıncıklı Hamamı
Tarihi hamam, geçirmiş olduğu onarımlar sonrasında günümüzde “Merkez Banyo ” ismi ile hizmet veriyor. Özgün giriş bölümünün kapatıldığı hamamın, günümüzdeki ön cephesi de diğer yapılardan dolayı algılanamaz durumda. Haçvari planlı, dört eyvanlı ve köşe hücreli plana sahip olan tarihi hamam, geçirdiği onarımlar, eklemeler ve bölmelerle plan üzerinde de değişikliğe maruz kalmış.
Şanlıurfa Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan restorasyon projeleriyle hamamın öngün kimliğe kavuşması ve görünür olması sağlanacak. Hamam, “Siverek Kültürünü Tanıtım Merkezi” olarak yeniden işlevlendirilecek, böylece kent müzesi ve arşivinin ilk adımları atılmış olacak.
