Siirt’in ardından ikinci Bölge Toplantısı Nallıhan’da gerçekleşti. “Doğal ve Kültürel Mirasın Yeniden Değerlendirilmesinde Yeni Yöntemler ve Nallıhan Örneği” başlıklı toplantı 26-27 Nisan tarihlerinde yapıldı.
Nallıhan Belediye Başkanı Ahmet Adnan Okur’un ev sahipliğinde 26 Nisan Cuma günü Uyuzsuyu Şelalesi’nin olduğu Karacasu köyünde TKB, ÇEKÜL, Nallıhan Belediyesi ve Nallıhan Turizm Gönüllüleri Derneği ekipleri bir araya geldi. Belediye, dernek ve kaymakamlığın koordinasyonuyla hazırlanan eğitimler sonucunda kurulan kooperatif tarafından işletilen eski köy okulu, Karacasu evleri ve Uyuzsuyu Şelalesi inceleme gezisi yapıldı.
Programın ikinci günü Bölge Toplantısı ve inceleme gezileriyle devam etti. Ayhan Sümer Kültür Merkezi’nde yapılan toplantının önemli konukları arasında Tarihi Kentler Birliği’nin kurulmasında rol oynayan, bu süreci destekleyen vali ve bürokratlar vardı: İsa Küçük, Enis Yeter, Kayhan Kavas, Kemal Nehrozoğlu, Temel Koçaklar, Hasan Canpolat, Muzaffer Dilek, İsmet Özarslan, Fikret Üçcan, Temel Koçaklar, Hasan Canpolat, Ayhan Nasuhbeyoğlu, Doğan Acar toplantıyı takip edenler arasındaydı.
Nallıhan Belediye Başkanı Ahmet Adnan Okur, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, Nallıhan Kaymakamı İsmail Altan Demirayak ve Ankara Vali Yardımcısı Yıldırım Uçar birer açılış konuşması yaptı.
Ahmet Adnan Okur, Nallıhan TKB’nin yeni üyelerinden birisi. 2011 yılında ÇEKÜL’de yaptığımız bir toplantıda Metin Sözen’in yönlendirmesiyle TKB’ye üye olduk. Daha önceden yaptığımız çalışmalarla bilmeden aslında TKB’nin hedefleri doğrultusunda çalışmalar yaptığımızı fark ettik. İyi şeyler yapmışız ki yeni üye olmamıza rağmen TKB’nin bölge toplantılarından birisi burada yapılıyor. Özellikle Metin Sözen’e TKB üyesi olmamız için bizi yönlendiği için teşekkür ederiz.
Prof. Dr. Metin Sözen: Türkiye’nin yeni yaklaşımlara ihtiyaçlar var. Doğayı yitirdiğimizde üzerine koyduğumuz kültürü de koyamaz oluyoruz. Nallıhan kendi modelini geliştirdi. Yıllardır kurmaya çalıştığımız, herkesin içselleştirmesini istediğimiz kavramları Nallıhan çok iyi uygulamayı başardı. Yarınlara hiçbir şey bırakılmamış bir toplumun çocukları olmak istemediğimiz için bu mücadeleyi veriyoruz. Türkiye yoktan var etmiş bir Cumhuriyettir. Türkiye yokluklardan buraya geldiyse, bizim sorumluluğumuz iki katı büyüyor demektir. Duygular, bağlar koptuğu zaman geleceği kurmak zorlaşıyor. Niçin bu kadar insan Anadolu’da buluşuyor? Çünkü kendi değerlerimizi unutmamız gerekiyor. Bu toplantılarda aramızdaki farklılıklarla birbirimizi tanıyoruz, benzerliklerimizi görüyoruz. Ancak o zaman yapılan çalışmalar değer kazanıyor. Aranızda kurucu valilerimiz var. Birlikte çok işler yaptık. Genç arkadaşlar bellek meselesini zor götürüyor. Çünkü nüfus büyüdü, iş alanları farklılaştı, teknoloji herkesi esir aldı. İnsanların toprağına, kimliğine kültürüne bakacak hali kalmadı. Ama bu mazeret değil! Kültür öncelikli bir gelecek olmadığında adımızın bile anlamı kalmıyor, bireyin anlamı kalmıyor. İlk yola çıktığımızda dayanışmayı, çıkar ortamından uzaklaştırmak, kimlik ortamına sokmak istedik. Bunun için kavramlar geliştirdik. TKB toplantılarında temel kavramların altını çizmek için toplanıyoruz. Bireyi ve insanı korumadığınızda onun yarattığı uygarlığı da koruyamazsınız. 1970’li yıllarda sadece binanın korunması değil, doğayla çevresiyle, somut olmayan mirasıyla birlikte korunması için yöntemler geliştirdik. Bizden sonraki kuşağın bizden daha güçlü olması gerekli.
İsmail Altan Demirayak: Nallıhan doğal ve ekolojik değerleriyle önemli bir potansiyele sahip. Ayrıca tarihi İpek Yolu üzerinde. Koca Han, Nasuhpaşa Camisi ise önemli kültürel varlıkları. Halk kültürü ürünlerimiz hala yaşıyor. İlçenin %14 ü yaban hayatı sahası. Diğer ilçelerle karşılaştırdığımızda bu yüksek bir oran. Özellikle Duvutoğlan Kuş Cenneti en önemli doğal alanlarımızdan biri. İlçemizin kültürel ve doğal değerlerini koruyarak bütüncül ve sürdürülebilir projeler üretiyoruz. TKB, üyelerine değerli katkılarda bulunuyor. Özellikle teknik desteklerini yakından takip ediyoruz. ÇEKÜL Vakfı’nın ise bu süreçte büyük katkısı var. TKB ve ÇEKÜL’ün, tecrübeleriyle Nallıhan’a katkı sağlayacağına yürekten inanıyoruz.
Yıldırım Uçar: Ankara ve Nallıhan için önemli bir gün. Çünkü Ankara’nın en önemli çalışma alanlarından biri turizm. Ve bu konuda örnek çalışmalar yürüten Nallıhan’da bu toplantın yapılması çok önemli. Başkent Ankara tarihi bir kenttir. Cumhuriyetin ilk mimari eserleri de Ankara’dadır. Ankara’da 50 müze var. 602 sit alanı var. 2 bine yakın tescilli yapısı var. Bu nedenle Ankara’nın ilçelerine verilen katkı payları önemli. Nallıhan’da Belediye ve Kaymakamlık ortak çalışmalar yürütüyor. Tarihi ve doğal doku korunuyor. Sivil toplum kuruluşlarıyla, gençlerle, gönüllülerle çalışıyor. Nallıhan’ın ayrıca TKB üyesi olması sevindirici.
Açılış konuşmalarının ardından TKB Genel Sekreteri Sezer Cihan, Birliğin yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Nallıhan Örneği
“Kamu-yerel-sivil-özel” yaklaşımı Nallıhan’da başarıya ulaştı. 2005 yılında kurulan Nallıhan Turizm Gönüllüleri Derneği’nin çabası, TKB üyesi Nallıhan Belediyesi ve Kaymakamlığı’nın duyarlı yaklaşımıyla birleşti ve kentin bütüncül bakış açısıyla ele alınması sağlandı. TKB’nin son yıllarda sürekli vurguladığı “yerelin gücü” Ankara’nın tarihi ve doğal dokusuyla kimlikli kentinde ortaya çıktı. Kentteki tüm çalışmalar Nalllıhan Belediyesi, Kaymakamlığı ve Turizm Gönüllüleri Derneği’nin işbirliğiyle yürütülüyor.
Nallıhan Turizm Gönüllüleri Derneği’nden Mustafa Bektaş, bu örnek işbirliğinin sonucunda ortaya çıkan çalışmalar hakkında bilgi verdi: Bütün çalışmalarımızı planlayarak yaptık. Bir yıl hiçbir şey yapmadan sadece envanter çalışması yaptık. Soğukkuyu köyündeki Sekçuklular döneminden bir kümbet var. Soyguncular tarafından sürekli yıpratılıyor. Bu önemli eserin yaşaması için 150 bin liraya ihtiyacımız var. Kaymakamlık, müracaatını yaptı. Bu eserimizin mutlaka kurtarılması gerekiyor. Nallıhan’da önce havzadaki diğer kentlerden farklılıklarımızı tespit ettik ve bunların üzerine gittik. Örneğin biyolojik çeşitlilik üzerine çalışıyoruz. Yakında yaban hayatının envanter çalışmalarına başlayacağız. Kuş Cenneti jeolojik oluşumların olduğu bir yer. Eskiden iç denizmiş. Deniz çekilince doğal erozyona maruz kalmış ve şu anda 179 kuş türü yaşıyor. 100’den fazla bitki çeşitliliği var. Ancak yönetim planı çok önemli. Bu alanlar sadece koruma statüsü vermekle korunmuyor.
İlgiyle izlenen sunumun ardından ÇEKÜL YDK üyesi Namık Kemal Döleneken bir değerlendirme konuşması yaptı: Burada anlatılanlar beni çok heyecanlandırdı. Çünkü yıllardır vurguladığımız kavramlar burada uygulanıyor. Ancak Bektaş’ın da değdi gibi bütün tarafların katıldığı bir yönetim planı hazırlanmalı. Ben yerine “biz” diyebilmek için birlikte çalışmak, yönetmek gerekiyor. Burada yapılan işlerin o kadar kolay olmadığını biliyoruz ama sivil düşünce tarzı önemli. Siviller üretime katıldığında ancak başarılı bir model olur. Bu nedenle Nallıhan örneği çok önemli.
Toplantının ardından Akdere köyünde, yine kooperatif tarafından işletilen ve restore edilen atıl köy okulunda öğle yemeği yenildi ve Nallıhan Gezisi başladı. Kuş Cenneti, Juliopolis Antik Kenti Nekrapolü incelendi ve Sarıyar Hasan Polatkan Barajı’nda yapılan tekne turu ile Nallıhan gezi programı sona erdi. Juliopolis Antik Kenti, kazı ekibinde arkeologlar Mustafa Metin ve Okan Cinemre eşliğinde gezildi. Antik kentin bulunduğu Çayırhan Belediye Başkanı Ömer Bayrak da geziye eşlik etti ve beldenin değerleri hakkında bilgiler verdi.
(Detaylı haber Yerel Kimlik Dergisi’nin 34. Sayısında yayımlanacaktır)
