Prof. Dr. Metin Sözen'e (1937 Elazığ) önceki gün Ankara'da 2007 Yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü verildi.
Metin Sözen, Türkiye'de şehirlerin kendilerine özgü tarihi yapısının ve de özellikle eski evlerinin korunmasının önemini kamuoyuna anlatan ve Türkiye'nin her köşesinde bu konuda bir hareketin başlamasına öncülük eden bir hocadır.
Trakya'nın, Anadolu'nun büyük küçük her şehrinde, büyük küçük tarihi yapılar, eski evler vardır. Maalesef o şehirlerde yaşayanlar ve de o şehirlerdeki mahalli ve merkezi idare görevlileri bu yapılara ve evlere yakın zamana kadar gereken özeni göstermiyordu. Yapılar yok oluyor, evler yıkılıyor, yerine beton apartmanlar dikiliyordu.
Metin Sözen şehirlerimizdeki tarihi dokunun, şehirlerin özelliğini yansıtan eski evlerin korunması, yaşatılması ve değerlendirilmesi hareketini başlattı. Bu harekete öncülük etti. Bu hareketin sembolü oldu. Aynı hareketin içinde olanların, Çekül (Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı) ile Tarihi Kentler Birliği adını taşıyan sivil toplum örgütleri şemsiyesi altında toplanmalarını sağladı.
Eski evlere ilgi arttı
Safranbolu, Kastamonu, Bursa, Edirne, İstanbul, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Karaman, Amasya, Tokat, Sivas, Kars, Ağırnas başta olmak üzere birçok yerde tarihi yapının, eski evlerin korunması ve onarılması hocanın estirdiği rüzgâr sayesinde gerçekleşti.
Hoca, bu hareketin sembolü haline geldi. Bu hareketi sahiplenen valiler, belediye başkanları Metin Sözen'in danışmanlığı ve desteğiyle bölgelerindeki, şehirlerindeki tarihi yapıların ve eski evlerin kurtarılmasına, yaşatılmasına önem vermeye başladı.
Bugün hemen her şehirde bu bilinç uyandı. Sadece valiler ve belediye başkanları, sivil toplum örgütleri değil, şehirlerde yaşayanlar da tarihi yapılara ve eski evlere sahip çıkmaya, onları onarmaya, yaşatmaya çalışıyor. Çünkü bugün anlaşıldı ki, şehirlerin ilgi görmesi, cazibe merkezi olması için bir özelliğinin olması gerekiyor. Bugün anlaşıldı ki, tarihi ve kültürel yapı çok önemli.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 1995 yılında Resmi Gazete'de yayımlanan bir ödül yönetmeliği var. Bu yönetmeliğe dayalı olarak özgün eser, uygulama, yorum veya bilimsel araştırmalarıyla Türk kültür ve sanatının gelişmesine, yurt ve dünya düzeyindeki çalışmalarıyla kültür ve sanatımızın yüceltilmesine katkıda bulunan kişi, topluluk veya kuruluşlar devlet adına ödüllendiriliyor.
Sözen ödülü hak etti
Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul Günay'ın başında bulunduğu değerlendirme kurulu bu yıl büyük ödülün sanat tarihi alanındaki çalışmaları için Metin Sözen'e verilmesine karar verdi.
Geçen cuma günü Metin Sözen, Ankara'da Türkocağı'nın görkemli salonunda Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül'ün elinden ödülünü aldı. Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu'nun çizimine dayalı olarak yapılan ve 1930 yılında tamamlanan eski Türkocağı (sonra Halkevi, şimdi Devlet Resim ve Heykel Müzesi) binasındaki salonu dolduranların çoğu, Metin Sözen'in tarihi eserleri ve eski evleri koruma ve yaşatma hareketini başlattığı şehirlerden gelen valiler ve belediye başkanlarıydı.
Ben, Metin Sözen'in Trakya'daki ve Anadolu'daki çalışmalarını yakından izliyorum. Hocanın başlattığı ve desteklediği hareketin rüzgârıyla birçok şehrin çehresinin nasıl değiştiğini, şehirlerin bu yeni çehreleriyle iç turizm hareketinde nasıl bir cazibe merkezi haline geldiğini, şehirlerin bu özellikleriyle nasıl ek gelir imkânına kavuştuklarını, ekonomilerinin nasıl hareketlendiğini gördüm, görüyorum. Bu ödül doğru kişiye verilmiştir. Önemli olan hocanın başlattığı hareketin devamıdır.
20 Ocak 2008
Milliyet Gazetesi
Güngör Uras
