Muğla Büyükşehir Belediyesinin ev sahipliğinde, TKB yılın ilk bölge toplantısını batı Anadolu kentleri için düzenlendi. Farklı ölçeklerdeki yerleşimlerden yaklaşık 200 kişi biraraya gelerek, uygulama örnekleri üzerinden deneyim paylaşımında bulundu.
Dinar, Kütahya, Kula, Manisa, Karacasu, Ağlasun, Çavdarhisar, Datça, Seferihisar, Ödemiş, Birgi, Bergama, Söke, Dalaman, Kuşadası, Burdur, Denizli, Köyceğiz, Kavaklıdere ve Muğla’nın merkez ilçe belediyesi Menteşe’den yerel yönetim temsilcileri, bölgedeki üniversitelerden öğretim görevlileri, sivil örgütlerin ve meslek odalarının temsilcilerinin katıldığı toplantı 28 Mart Cumartesi günü Atatürk Kültür Merkezinde yapıldı.
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Osman Gürün, TKB Danışma Kurulu ve ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, TKB ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz ve Muğla Valisi Amir Çiçek’in açılış konuşmalarının ardından koruma örneklerinin paylaşıldığı oturum başladı.
Dr. Osman Gürün Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı
Muğla, Tarihi Kentler Birliğinin kurucu üyesi. Ben de TKB encümeninde uzun yıllar görev yaptım. ÇEKÜL Vakfı ve Metin Sözen’in önderliğinde TKB büyük işler yaptı. Örnek alınacak işbirliği modelleri geliştirdi. Hocamızın koyduğu ilkeler doğrultusunda, ortak akılda pek çok kurum birleşti; ortak işler yaptı. Son yıllarda da koyduğumuz hedefler doğrultunda ÇEKÜL Akademi, üye belediyelerin teknik kadrolarına eğitimler veriyor.
Muğla Büyükşehir oldu. Nüfusumuz yaklaşık 900 bin. İstanbul’un yüzölçümü 5 bin, Kocaeli’nin 2 bin, Muğla’nın ise 13 bin kilometre kare. Sorumluluk alanımız çok büyük. Bir uçtaki ilçemiz, diğer uçtaki ilçemize 450 kilometre uzaklıkta. Sadece Milas’a bağlı 114 köy var. Görev alanı büyük bir coğrafyada yaşıyoruz. 1460 km muhteşem bir sahilimiz var. 110 antik kentimiz var; çok azında kazılar yapılmış. Bekleyen çok işimiz var. Muğla’nın kentsel sit alanında 4 bin evimiz var. Sit alanındaki mahalle ve çarşıda yaptığımız çalışmaların ardından, eskiden terk edilen dükkânlar şimdi ilgi görmeye başladı. Hatta boş dükkân bulmak neredeyse imkansız. Kentlilerin bu çalışmaları sahiplenmesini çok önemsiyorum.
Bir kenti koruyacaksak bu sadece turizm uğruna yapılmamalı. Önce kentlerde yaşayanlar için yapılmalı. Daha sonra zaten misafirler gelir. Turist gelecek diye kültürel değerlerimizin dejenere olmasına izin veremeyiz.
Umuyorum k bu toplantı yeni hedeflerin belirlendiği bir toplantı olur.
Prof. Dr. Metin Sözen ÇEKÜL Vakfı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı
Bugün bu salonda yapılan konuşmaların uzun bir geçmişi var. Eskiden küçücük salonlarda toplanırdık, şimdi bir kültür merkezindeyiz ve salonu dolduran kalabalığın önceliği kültür. Kültür öncelikli bir Türkiye gündemi yoksa yapılan işlerde zorluk çekersiniz. Muğla’da yıllardır toplantılar yapıyoruz. Belediye başkanının gayretiyle çok işler yapıldı. Muğla’daki çalışmalar 75’te Safranbolu ile aynı dönemde başladı. TKB’nin bölgesel olarak en çok üyesinin olduğu yerdeyiz.
Marka kelimesini çok kullanmaya başladık. Kimlik bir marka değildir arkadaşlar! Küçümsediğim bir kelime. Türkiye’de kimlik, çeşitliliğe dayanan, uygarlıklar ülkesini, felsefeyi, aklın kurulduğu toprakları temsil eder. Bu topraklarda süreklilik önemli. Aklın, bilginin, yapılan doğru işlerin sürekliği önemli. Seçimle gelenler, kendilerinden önce başlayan doğru projeleri devam ettirmeli. Aksi taktirde hem zamanı hem de kaynakları heba ederiz. Tarihi Kentler Birliği siyasette tarafsız ama bu ülkenin uygarlığını diri tutmaya da taraf!
Envantersiz bir toplum olmaktan çıkmak zorundayız. Valililerin ve belediye başkanlarının çabalarıyla, üniversitelerin desteğiyle, ülkenin kültürel ve doğal varlıklarını kayıt altına almaya başladık. Türkiye’nin en ayrıntılı envanterleri, TKB’nin ve ÇEKÜL’ün yıllardır yaptığı toplantılarda ürettiği politikalarla hazırlandı.
Yol Haritaları programımız kapsamında Denizli-Aydın-Muğla’nın içinde olduğu ‘Altın Üçgen’ ismini verdiğimiz yol haritasının uygulanmasını istiyoruz. Türkiye’nin aydınlık yüzünün bu bölgede yapılan işlere yansımasını istiyoruz. Aydınlık kalın!
Yusuf Ziya Yılmaz TKB ve Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı
Biliyorsunuz, 6306 sayılı yasa çıkmadan önce, Karadeniz’in tek büyük şehri Samsun’du. Samsun’un nüfusu 1 milyon 275 bin, kent merkezi ise 606 bin. Cumhuriyetin ilk yıllarından buyana ekonomisi ve sosyo-kültürel hayatı ile Karadeniz’in en büyük dinamizm merkeziydi. Fakat şimdi, Karadeniz’e 2 büyükşehir daha ilave oldu: Ordu ve Trabzon. Dolayısıyla 800km’lik Karadeniz sahilinde, Şile’den Sarp’a kadar 3 tane büyük şehir oldu. Tarihi Kentler Birliğinin ilkelerinden biri olan, bölgeler arası ve ölçeğine bakmadan kentler arası eşitliği tüm toplantı yapacağımız kentleri planlarken göz önünde bulunduruyoruz. Yeni büyükşehir olmuş Muğla’nın da sorumlulukları Samsun kadar büyüdü. Bu nedenle Muğla’da yaptığımız bölge toplantısı Batı Anadolu’da yeni hedefler belirlememiz için önemli.
Somut kültürel mirasımız kadar somut olmayan kültürel mirasımız da önemli. Batı Anadolu da yaşam kültürüyle, şivesiyle, yemekleriyle bulunmaz bir kültürün parçası. O nedenle burada olmaktan çok mutluyum.
‘Eskiye rağbet olsa, bitpazarına nur yağardı’ gibi atasözlerimiz vardı. Şimdi bu sözlerin değişmeye başladığı bir dönemden geçiyoruz. Ancak hala yolun başındayız. Çok çalışmamız gerekiyor, birlik üyelerinin üzerine çok görev düşüyor. Özellikle köylerimizdeki kırsal mirasa sahip çıkmalıyız. Köylerdeki evlerimiz inşaat sektörünün hırsı ve aç gözlülüğü nedeniyle yıkılıyor, betonarme binalara dönüşüyor. Ama ÇEKÜL’ün çabaları ve son yıllarda da TKB’nin girişimleriyle kırsal miras üzerine yürüttüğümüz çalışmalarla köylerde de koruma bilinci artmaya başladı.
Tarihi Kentler Birliği, kültürel miras kadar doğal mirasa da önem veriyor. 15. yılımızda somut olmayan miras kadar doğal mirasın korunmasını da üyelerimizin gündemine taşımak istiyoruz.
Amir Çiçek Muğla Valisi81 ilimizin de birbirinden farklı özellikleri var. Muğla da Türkiye’nin en renkli, kültürü en yoğun kentlerinden birisidir. Muğla Büyükşehir Belediye Başkanımız güzel bir şey söyledi, ‘Biz turizmden önce kendimiz için bir şey yapalım, sonra başkasına anlatalım’ dedi. Bu düşünceye ben de katılıyorum. Kentlerimizi turizm kentine dönüştürmeden önce, içinde yaşayanlar için değerli, sağlıklı yaşanabilir düzeye getirmemiz gerekiyor.
Tarihi Kentler Birliği 15 yıldır Anadolu’nun her köşesinde güzel çalışmalar yürütüyor. Bu işe gönül vermiş belediye başkanlarımızın sayısı her geçen gün artıyor. Hem kamuyla, hem sivil kesimlerle ortaklıklar kuruluyor. Bu düzeye nasıl ulaşılır? Elbette alanda yoğun çalışan uzmanların katkılarıyla bilinç yaratarak ulaşılır.
Anadolu’yu kaymakam olarak gezmeye başladığımdaki izlenimlerimle, son yıllarda Valilik yaptığım kentlerdeki izlenimlerim arasında fark var. TKB çalışmalarının bu kentlere nasıl yansıdığını, etkilediğini görüyorum. Değerli Hocam yılmadan, bugüne kadar ekibiyle beraber, canla başla çalıştı. TKB’ye öncülük etti. O nedenle değişimi artık tüm kentlerimizde görebiliyoruz.
Muğla turizmde önder olan bir il. 10’a yakın bölgede kazısı başlamış arkeolojik alan var. Kazıları yapan ekiplerimize, hocalarımıza onlarla beraber olduğumuzu hissettirmeye çalışıyoruz. İhtiyaçlarını, eksiklerini gidermeye çalışıyoruz. Doğasıyla, arkeolojik mirasıyla, kültürel değerleriyle Muğla ve çevresi koruma yolculuğunda çok iş yapılması gereken özel bir coğrafya. Bizler de yerel yönetimlerle birlikte bu değerlerin korunmasına emlak katkı paylarıyla destek olmaya çalışıyoruz.
Farklı Ölçeklerdeki Yerleşmelerde Koruma Örnekleri ve Yeni Hedefler
Açılış konuşmalarının ardından toplantı panelle devam etti:
Konuşmacılar:
Dr. Osman Gürün – Muğla Büyükşehir Belediyesi Başkanı
Ali Orkun Ercengiz - Burdur Belediye Başkanı
Bahattin Gümüş – Menteşe Belediye Başkanı
Yaşagül Ekinci Danışan – Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı Alan Başkanı
Emin Başaranbilek – Arkeolog / ÇEKÜL Küçük Menderes Havza Koordinatörü
