Bizans döneminden kalan tarihi su kemerleriyle ziyaretçilerini karşılayan ve İzmir’in tarihi özellikleriyle önemli ilçelerinden biri olan Selçuk’ta, sözlü tarih çalışması yapılıyor. “Selçuk-Efes Kent Belleği”ne ise restorasyonu devam eden eski tekel binası ev sahipliği yapacak. Selçuk Belediyesi’ni ziyaret eden Prof. Dr. Metin Sözen, Belediye Başkanı Vefa Ülgür’den çalışmaları hakkında bilgi aldı.
ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, Selçuk Belediye Başkanı H. Vefa Ülgür ile yapılan çalışmaları değerlendirdikten sonra, kenti gezerek, sosyal ve kültürel yaşamın ve somut olmayan kültürel mirasın derlenmesiyle ilgili fikir alışverişi yaptı.
Selçuk, Esef Antik kentinden dolayı Ege Bölgesi’nin en çok bilinen yerleşim birimleri arasında. Belediye Başkanı H.Vefa Ülgür ve ekibi de kentin ziyaret edilme nedeni olan doğal dokusunu bozmadan, tarihi geçmişine yakışan ve bu özellikleri yansıtan kenti korumaya çalışıyor. Meydan düzenlemesi, kent içindeki tarihi sütunların görünür olması, sivil mimarinin korunması ve yaşayan mekanlara dönüştürülmesi, pazar yerlerinin, çarşının düzenlenmesi, tarihi tren istasyonunun düzenlenmesi gibi pek çok çalışmayı hızla tamamlamaya çalışıyor. Bunun yanı sıra sözlü tarih çalışması da yapan Selçuk Belediyesi, önce yaşlılardan başlayarak mahalle mahalle halkla söyleşiler yapıyor, onların belleğinde kalan Selçuk’u, siyah beyaz fotoğrafları, geleneklerini, yaşam şekillerini kayıt altına alıyor.
Selçuk Belediyesi’nin yaptığı çalışmaları ve yeni projelerini yerinde inceleyen Metin Sözen, belediyelerin çevre, tarih ve kültür çalışmalarında önemli ve doğru adımlar atmaya başladığını söyledi. Kenti bütün olarak görmeye başlayan belediyelerin, koruma çalışmalarında hızla yol aldığının altını çizen Sözen, “Selçuk Belediyesi de koruma çalışmalarını hızlandırdı. Kenti çevresiyle, sosyal yaşantısıyla, kültürüyle bütün olarak değerlendiriyor,” dedi. İnceleme gezisi sonrasında Selçuk Belediye’nin başlayan envanter çalışmasının tamamlanması, tarihi sütunların restorasyonunun biran önce yapılması konularının, Selçuk için öncelikle tamamlanması gereken çalışmalar olduğu tespit edildi.
Belediye Başkanı H. Vefa Ülgür, “Selçuk Sözlü Tarih Envanteri” projesinin ilk bölümünü “Selçuk’tan Portreler-1” adıyla kitaplaştıracaklarını söyledi. Projenin devamında ise “Tanıkların Işığında Cumhuriyet Döneminde Selçuk” kitabının kaleme alınması planlanıyor.
“Selçuk-Efes Kent Belleği” için de çalışmalarını tamamlamak üzere olduklarını söyleyen Ülgür, “Arşivde öncelikle ilçenin geçmişine ve bugününe ışık tutacak her türlü yazılı, basılı, görsel ve işitsel malzemeyi uygun koşullarda koruma altına almak istiyoruz. Bu amaçla İstanbul’da bulunan Osmanlı Arşivi, Ankara’da bulunan Cumhuriyet Arşivi, Kızılay, Devlet Demiryolları Arşivleri ve TÜİK gibi kurumlardan elde edilecek belgelerin birer örneğini Selçuk’a getireceğiz. Bu malzeme teknolojinin de yardımıyla bilgisayar ortamına aktarılacak, bir bilgi-işlem dairesinin yönetiminde ziyaretçi ve araştırmacıların kullanımına sunulacak. Sözlü Tarih Envanteri projesinde elde edilen fotoğraf, video görüntüleri, ses kaydı ve bunların deşifreleri gibi tüm veriler de bu kapsamda yer alacak. Ayrıca Kent Arşivi’nde daimi sergi alanları oluşturmak istiyoruz. Bunların arasında “Aydınoğulları Beyliği ve Osmanlı Döneminde Selçuk”, “Nüfus Mübadelesi ve Selçuk”, “Bölgenin Tarım Ürünleri” ve “Geçmişten Bugüne Zirai Araçlar”, “Selçuk’un Önemli Tarihi Eserlerinin Minyatürleri” ve “Selçuk’ta İz Bırakanlar” gibi koleksiyonlar sergilenecek. Bunların dışında Selçuk Kent Arşivi farklı alanlarda, geçici veya konuk sergilere de ev sahipliği yapabilecek şekilde düzenlenecek. Yerel, ulusal ya da uluslararası sanatçıların eserlerini burada sergilemek istiyoruz. Selçuk Kent Arşivi, bu tür faaliyetlerin yanı sıra Selçuk’u ilgilendiren yayınların basılmasını sağlayacak bir kültür misyonunu da üstlenecek,” dedi.
1867 yılında yapılan Selçuk Tren İstasyonun açılmasıyla birlikte kente gelen tütün ve incir yüklerini depolamak için aynı dönemlerde yapılan Eski Tekel Deposu restore edilerek Kent Belleğine ev sahipliği edecek. Üç katlı ve bin metrekarelik bir alanı kaplayan tarihi yapının restorasyon çalışması devam ediyor.
Restorasyonu devam eden eski Tekel Binası
