“Kamu-yerel-sivil-özel” yaklaşımı Nallıhan’da başarıya ulaştı. 2005 yılında kurulan Nallıhan Turizm Gönüllüleri Derneği’nin çabası, TKB üyesi Nallıhan Belediyesi ve Kaymakamlığı’nın duyarlı yaklaşımıyla birleşti ve kentin bütüncül bakış açısıyla ele alınması sağlandı. TKB’nin son yıllarda sürekli vurguladığı “yerelin gücü” Ankara’nın tarihi ve doğal dokusuyla kimlikli kentinde ortaya çıktı. Prof. Dr. Metin Sözen’in deyişiyle “sivil ve kamunun diri güçleri bir araya geldi”, “diri olmayanlara atıfta bulunmak için”.
Nallıhanlı kent yöneticilerinin kazandığı sivil bakış açısı, pek çok çalışmanın katılımcı süreçle yapılmasını sağlıyor. Son iki yıldır ÇEKÜL Vakfı’nda yapılan “Çarşamba Kent Toplantıları”nı takip eden Nallıhanlı yöneticiler ve STK temsilcileri, yaptıkları işleri uzmanlarla paylaşarak, yeni çalışmaların havza boyutunda planlanması için görüş alıyor. Kentteki tüm çalışmalar Nalllıhan Belediyesi, Kaymakamlığı ve Turizm Gönüllüleri Derneği’nin işbirliğiyle yürütülüyor.
ÇEKÜL Evi'ndeki Çarşamba Kent Toplantıları'ndan biri
Fotoğraf: Afsad Gökhan Kara
İşte Nallıhan’da yapılan çalışmalardan bazıları: Ankara Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle “Nallıhan’da Kırsal Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi Projesi” hazırlandı; Ankara Üniversitesi, Sürdürülebilir Kırsal ve Kentsel Kalkınma Derneği’nin desteği alındı. Yayla ve botanik turizmi, kuş gözlemciliği, avcılık ve balıkçılık, doğa yürüyüşü, dağcılık-tırmanma, bisiklet, karavan, yamaç paraşütü-paramotor, kürek ve su sporları, orienteering, paintball, foto safari, arkeoloji, yeme-içme kültürü, sanayi odaklı turizm ve geleneksel el sanatları, Nallıhan’ın kırsal turizm potansiyeli için farklı alanlar olarak tespit edildi. Kentliler, STK’lar ve kurumların katıldığı “Turizm Çalıştayı”nın ardından köy ve beldelerde eğitim çalışmaları yapıldı.
Fotoğraf: Mustafa Bektaş
Çalıştayda gündeme gelen tespitlerin ardından Karacasu ve Akdere köylerinde eski okul binaları onarılarak yöresel yemeklerin, ürünlerin satıldığı ve konaklama yapılabilecek alanlara dönüştürüldü. Ayrıca Ayhan Sümer Kültür Merkezi’nde 21 kişi kapasiteli misafirhane açıldı. S. S. Nal-Etik Kooperatifi işbirliğiyle Ayhan Sümer Kültür Merkezi’nde “Geçmişten Günümüze İğne Oyaları Müzesi” kuruldu.
Yerli-yabancı turist gruplarına hizmet sunmak için turizm gönüllüleri yetiştirildi. Esnaf ve Sanatkârlar Odası, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün desteğiyle esnaf ve öğretmenlere kent hakkında bilgiler verildi. Karacasu, Emremsultan ve Tekke köyü gibi köylerde de kenti anlatan eğitimler yapıldı.
Sivil toplum örgütleri, belediye meclis üyeleri, iş adamları, parti ilçe başkanları, kentliler ve gazetecilerin katıldığı, 3 ayda bir düzenlenen “İlçe Koordinasyon Toplantıları”nın yapılması sağlandı.
Gül Şehri mevkiindeki 1400 dönümlük alanda Roma döneminden kalma kalıntıların gün yüzüne çıkarılması için başlatılan çalışmalar sonucunda İç Anadolu Bölgesi’nin en büyük nekropol alanı olan Kayıp Kent Juliopolis bulundu. Ankara Kalkınma Ajansı desteği ile “Juliopolis Nekropolü’nün Turizme Kazandırılması Projesi” hazırlandı.
Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunlarını Araştırma Derneği ile anıt ağaçlar tespit edilerek tescillenmesi sağlandı ve 83 anıt ağaç yayına dönüştürüldü. Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Mecit Vural ile Nallıhan’ın endemik bitkilerinin tespit edilmesi ve korunması sağlandı. Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Zeki Aytaç ile Sarıçalı Dağı ve çevre köyler florası için 2010 yılında 3 mastır tezi verildi. Tezler 2012’de sonuçlandırıldı ve yayımlanması için hazırlıklara başlandı. 736 kadın iğne oyası yapmaya teşvik edildi ve tarihi iğne oyacılığına yeni tasarımlarla yeni soluklar getirildi; TPE’den tasarım ve endüstriyel kullanım hakları alındı. ÇEKÜL Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Sinan Polvan’ın önderliğinde Bahçeşehir Üniversitesi öğrencileri tarihi yapıların rölövesi için kentte çalışmaya başladı.
Nallıhan’daki başarının sırrı
Bu arada kentteki sivil toplum kuruluşlarının sayısı arttı. 15 sivil toplum kuruluşu bir araya gelerek Nallıhan sorunlarına yönelik çalışmaları başlattı. Ayrıca siyasi partilerin bir araya gelmeleri sağlandı ve ortak çalışma kültürü oluşturuldu. Kamu kurum ve kuruluşlarının koordineli çalışabilmesi için adımlar atıldı. Nallıhan İlçe Koordinasyon Kurulu aracılığıyla halk karar alma sürecine dahil oldu. Tüm bunların sonucunda, 2005 yılında 1700 olan ziyaretçi sayısı 2011’de önemli oranda arttı, yıl boyunca kenti gezenlerin sayısı 60 bine ulaştı.
