TKB Kahramanmaraş Bölge Toplantısı 19-20 Ekim tarihlerinde Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi ve Dulkadiroğlu Belediyesinin ev sahipliğinde yapıldı. Restorasyon çalışmalarını yürüten Büyükşehir KUDEB ve Dulkadiroğlu Belediyesi İmar Müdürlüğü ile Kültür Müdürlüğü ekiplerinin organizasyonuyla dolu dolu geçen iki gün boyunca, kentin tarihi dokusu incelendi; panel sunumlarında detaylı bilgiler alındı.
19 Ekim Cuma günü Ramada Otelde açılışı yapılan Bölge Toplantısında Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı Fatih Mehmet Erkoç, Dulkadiroğlu Belediye Başkanı Necati Okay, Tarihi Kentler Birliği Başkanı ve Şanlıurfa Belediye Başkanı Nihat Çiftçi ve Kahramanmaraş Valisi Vahdettin Özkan hoş geldiniz konuşması yaptı. Bölgesel konumuyla, yaşayan geleneksel çarşısı ve tarihi dokusuyla TKB üyeleri arasında önemli bir yeri olan Kahramanmaraş, son yıllarda koruma alanında yürüttüğü çalışmalarla dikkatleri çekiyor. Özellikle, tarihi çekirdekte olan Dulkadiroğlu Belediyesinin kamulaştırma, restorasyon ve işlevlendirme çalışmaları incelenmeye değer.
Kültürel Mirasın Kent-Bölge Bütününde Değerlendirilmesi Paneli
Cumartesi sabahı başlayan panelde; Büyükşehir Belediye Başkanı Fatih Mehmet Erkoç, Dulkadiroğlu Belediye Başkanı Necati Okay ve ÇEKÜL Vakfı Kurucular Kurulu üyesi, şehir plancısı Faruk Göksu birer sunum yaptı.
Fatih Mehmet Erkoç
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanı
Fatih Mehmet Erkoç sunumuna 2013 yılında yapımına başlanan ve Mülkiyeti Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesine ait ve 10.000 metre karelik Kültürpar’ın, 1300 metre karelik alanına yapılan Kurtuluş Destanı Panorama Müzesini anlatarak başladı. Müze geçen yıl Tarihi Kentler Birliği Müze Özendirme Yarışmasında Milli Mücadele Müzeleri kategorisinde Özel Ödüle layık görülmüştü. Erkoç aynı zamanda Dondurma Müzesi, Andırın ilçesinde tespit edilen 47 kalenin fizibilite çalışmaları, aynı kültür adasında yer alan 9 konağın restorasyonu, Demirciler Çarşısı cephe iyileştirme ve sokak sağlıklaştırma çalışmaları, kentsel tasarım çalışmaları hakkında detaylı bilgi verdi. M.S. 4. ve 5. yüzyıllara tarihlenen ve hayvan, bitki, avcı betimlemelerinin yer aldığı mozaiklerin olduğu Germenicia Antik Kenti kazılarına da destek veren Büyükşehir Belediyesi, Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü ile işbirliği içinde alanda düzenlemeler yapıyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine alınan Afşin ilçesindeki Eshab-ı Kehf Külliyesinin de restorasyon, aydınlatma ve çevre düzeni çalışmaları yine Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılarak ziyarete açıldı. Fatih Mehmet Erkoç sunumunda, Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından yürütülen restorasyon ve kazı çalışmaları hakkında da bilgiler verdi.
Germenicia Mozaikleri
Necati Okay
Dulkadiroğlu Belediye Başkanı
Kahramanmaraş’ın merkez ilçesi olan Dulkadiroğlu Belediyesinin Başkanı Necati Okay ise sunumuna, belediye sınırları içinde yer alan sit alanları hakkında bilgi vererek başladı: “141 hektar, 3. derece arkeolojik sit alanı olan Gemenicia, belediyemiz sınırları içinde bulunuyor. Yaklaşık 10 hektar kentsel yenileme ve yaklaşık 25 hektar kentsel sit alanımız mevcut. Ayrıca 1. grup ve 2. grup tescilli kültür varlığı yapılarımız mevcut.” Kültürel kalkınmada iletişimin rolüne değinen Okay, yerel ve ulusal tanıtım çalışmalarını önemsediklerini belirtti. Bunun için de stratejik olarak müze ve yayın çalışmalarına öncelik verdiklerini; kent ve kentlilik bilinci yaratmak için yürüttükleri çalışmaları aktardı: “Kahramanmaraş Tematik Mutfak Müzesi ile Kültürel Mirasımız Olan Zahire Geleneğinin Yaşatılması Projesini DOĞAKA işbirliği ile hayata geçirdik. Zahire kültürü ile ilgili somut unsurların sergilendiği müzede yöresel mutfak kültürü eğitimleri veriyoruz.” Necati Okay ayrıca; Somut Olmayan Kültür Varlıkları Müzesi, halk şairlerinin desteklendiği kitaplar, ilk olma özelliği taşıyan Maraş Yöresi Halk Takvimi, Geleneksel Kahramanmaraş Konutları (Mimari Süsleme Özellikleri) kitabı, cephe iyileştirme çalışmaları, Üdürgücüler Konağı restorasyonu, Alaybey Dede Türbesi ve Külliyesi restorasyon ve düzenleme çalışmaları, Bahtiyar Yokuşu sokak sağlıkaştırma ve cephe uygulamaları gibi farklı alanlarda yürüttükleri çalışmaları paylaştı.
Kahramanmaraş Tematik Mutfak Müzesi
Faruk Göksu
ÇEKÜL Vakfı Kurucular Kurulu üyesi, şehir plancısı
ÇEKÜL Vakfının TKB için yürüttüğü Kültür Öncelikli Yol Haritaları kapsamında 2011 yılında Kahramanmaraş Yol Haritasını hazırladıklarını ve geçen 7 yılda kentte yol haritası klavuz alınarak yapılan uygulamalarda ilerleme gördüğünü söyleyerek sunumuna başlayan Göksu, “Hazırladığımız yol haritasında 4 stratejik hedef koymuştuk. 15 stratejimiz, 45 eylem alanımız vardı. Başkanların sunumunda bu 45 alanın pek çoğunda uygulama yapıldığını gördük. Bu çok önemli. Eğer planlı, düzenli, hedefleri olan bir çalışma yapıyorsanız o hedefe ulaşmak için zaten gereğini yapıyorsunuz. Önemli olan bunun sistematik olarak yapılması” diyerek Yol Haritasındaki önemli hedefleri hatırlattı.
Kahramanmaraş Tarihi Çarşısı
Değerlendirme Konuşmaları
Yalçın Kurt
Kültür Varlıkları ve Müzeler Emekli Genel Müdürü
Kahramanmaraş’ta çok güzel projeler geliştirilmiş. Metin Hocamla yıllar önce yapmak istediğimiz şeylerin büyük bir kısmı hayata geçirilmiş. Türkiye’de muhteşem bir kültür zenginliği var. Bu ortaya çıkmaya başlayan zenginlik ekonomiye, insanımıza geri dönmeye başlamıştır. Biz Maraş’ a niçin gelelim? Turist Maraş’a niçin gelsin? O kadar cevap var ki… Maraş, güzel bir yolda ilerliyor. Stratejik planları yapılmış, eyleme dönüşmüş, uygulamalar büyük ölçüde tamamlanmış, tematik müzeler yapıldı, yapılıyor, kültür envanteri hazır ve yayınlara dönüşmeye başlamış… Bizi misafir eden iki belediyemiz de tanıtım çalışmalarına ağırlık verdiğini gördük. Emeği geçen herkesi kutlarım.
Prof. Dr. Metin Sözen
TKB Danışma Kurulu ve ÇEKÜL Vakfı Başkanı
60 yıldır yürüttüğümüz koruma çalışmalarını -ki bunun 28 yılı ÇEKÜL Vakfı çatısı altında yürütülmüştür- “MİRAS” isimli bir kitapta topladık. Yakında baskıdan çıkacak. Başladığımız günden bu güne nasıl bir süreç yaşadık, toplum neleri gördü, neleri yitirdi, kimler büyük işler yaptı, saygının sınırlarını zorlayıp yanlış yapmış mıyız, yoksa yapmamış mıyız? Somut, somut olmayan miraslarımıza bütüncül bakabilmiş miyiz? Hepsine bu kitabı elinize aldığınızda görebileceksiniz. Kendini her noktada geliştirmiş bilim insanlarıyla yıllarca birlikte mücadele ettik. Tarihi Kentler Birliğinin bütün üyelerini eşit görerek, toplantılar düzenledik. Çünkü “Türkiye’nin bütünü bizimdir” imajını koymaya karar vermiştik. Ve o dönemde gerçekten büyük katkısı olan ve bize uluslararası boyutta, ulusal boyutta hangi başlıklar altında çalışacağımızı tartışmaya açan arkadaşlarımız, bilim insanları oldu. Onları içten duygularımla, saygı ve sevgiyle anıyorum. Şimdi, süreklilik kültürü yalnız kültürel mirasın içeriğinin beslenerek geliştirildiği değil, insana verilen değerin de ne kadar sürekli olduğuyla ilgili. İnsanın ürettiği, doğasının zenginliğinden esinlenerek yararlandığı aklı arıyoruz. Doğanın zenginliğinin farkına varıp, üretilen değerlere saygılı olmalıyız. Bugün çok mutluyum. Açılış konuşmalarından, bugünkü konuşmaların birbirini izleyen bütünlüğünden çok memnunum. Daha önceki gelişlerimizde bir sürü konuda söz vermiştik. Sanıyorum o verdiğimiz sözlerin hepsini yerine getirdik. Maraş, Adana, Urfa, Gaziantep ve Hatay tarihsel mirasın farkındalığını yaratarak yeni bir evreye adım atmış durumdalar. Bu çok önemli! Türkiye’de bunu iki yerde başardık, Kelkit Havzasında ve burada. Belediyelerden gelen projeler inançla yapılan projelerdir, kurtarma projeleridir, yaşatma projeleridir. Bu nedenle, kurulların, bakanlıkların bu yoğun emeklerle ve gerçek hedeflerle hazırlanmış bu projelere daha saygılı olmalarını istiyorum.
Nihat Çiftçi
TKB ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı
Tarihi Kentler Birliği toplantılarında yapılan konuşmalar, sunumlar neticesinde, bakış açımız değişiyor, gelişiyor. Kahramanmaraş’a baktığımızda gerek Büyükşehir Belediye Başkanımız gerekse Dulkadiroğlu Belediye Başkanımızın bir hazanın peşinde olduğunu, şehrin o havzasını ortaya çıkarmak, o değerleri ortaya çıkardıkça şehrin o zenginliğini ortaya çıkarmanın peşinde olduğunu bizlerle paylaştı. Evet kalkınma yerelden başlıyor. Kültür varlıklarının korunması, havza ölçeğinde koruma hepsi yerelden başlamış gidiyor. Faruk Göksu bahsetti, bir stratejiniz olacak. Bunu yanlış belirleyemezsiniz. Bölge içindeki paydaşlarınızla birlikte yapmalısınız. Ancak birlikte hareket ederseniz güçlenebilirsiniz. Bu güzel buluşmaya ev sahipliği yaptığı için Kahramanmaraş ve Dulkadiroğlu belediye başkanlarımıza sonsuz teşekkür ediyorum.
