ÇEKÜL Akademinin, odağını koruma kültürü ve bilinci, onarım ilke ve esasları olarak belirlediği Kentsel Koruma Eğitimleri Güz Dönemi programı devam ediyor. Ekim ve Kasım aylarında Şerifler Yalısı, müzecilikten restorasyona, doğa dostu kentlerden koruma ilkelerine, akademi eğitimlerine ev sahipliği yaptı. 10-12 Ekim tarihleri arasında “Müzelerde İşletme Politikası”; 24-26 Ekim’de “Yerel Yönetimler İçin Doğa Dostu Kent Yaklaşımları” ve “Tarihi Yapılarda Koruma İlkeleri, Teknikleri ve Uygulama Örnekleri”; 7-9 Kasım tarihleri arasında ise “Restorasyon İşlerinde İmalat ve Uygulama Detayları” ile “Koruma Kurulları ile Etkili İlişkiler ve Koruma Mevzuatı” eğitimleri verildi.
Her kente bir kent müzesi!
İstanbul Social Enterprica kurucu ortağı ve Genel Müdürü Hakan Elbir ile arkeolog, küratör Mine Küçük, “Müzelerde İşletme Politikası” eğitimini Gaziantep, İstanbul ve Adana büyükşehir belediyeleri ile Çınarçık ve Sarıyer belediyelerinin kültür birimleri ve kent müzelerinden gelen 8 kişilik uzmanın katılımıyla gerçekleştirdi.
Yerel yönetimlerin işlettiği kent müzeleri ve tematik müzelerin çağdaş bir anlayış, metodoloji ve teknoloji doğrultusunda kültürel ve ekonomik açıdan sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlayan eğitim, ÇEKÜL Akademinin “Her Kente Bir Kent Müzesi” sloganıyla gündemine aldığı kent müzelerine yönelik eğitimlerin ilk basamağını oluşturuyor. Eğitim kapsamında kent müzelerinin genel tarihçesi ve gelişimi anlatıldı; çağdaş müzecilik anlayışı, müzelerde eğitim programları, müze yönetimi, kurumlar arası işbirliği ve gönüllü örgütlenme konuları ele alındı. Eğitime, Ankara Üniversitesi bünyesindeki Oyuncak Müzesini temsilen katılan Ceren Karadeniz de bir sunum yaparak müzelerin kurulum sürecinden ve gezici müze çalışmalarından söz etti.
Doğa dostu yaklaşımlar ve korumanın ilkeleri
ÇEKÜL Bilgi Ağacı Koordinatörü Deniz Dinçel ile enerji analisti Ayşe Ceren Sarı tarafından uygulanan “Yerel Yönetimler İçin Doğa Dostu Kent Yaklaşımları” eğitimine Adana ve İstanbul büyükşehir belediyeleri ile Fatih Belediyesinden 7 uzman katıldı. İklim değişikliği, fosil yakıtlara bağlılık, gıda güvenliği gibi küresel ölçekte yaşanan ekolojik sorunların günlük yaşamda yaptığımız seçimlerle olan ilişkisine dair farkındalık yaratmayı, kent yönetimi ve planlamasında doğal varlıklarımızı koruyan, kentlerin dayanıklılığını artıran politika uygulamaları, prensipler ve uygulama örnekleri hakkında bilgi kazandırmayı amaçlayan eğitimin ilk gününde Deniz Dinçel, gezegenin eşikleri ve ekolojik köy başlıklarını ele aldı; örnek uygulamalardan söz etti. Ayşe Ceren Sarı ise iklim değişikliği ve kentler konusunu gıda güvenliği, temiz suya erişim sıkıntısı gibi doğrudan etkilerle ele alarak, kent bazında üretilebilecek politikalardan söz etti ve doğa dostu kent yaklaşımlarını aktardı. Eğitim kapsamında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Çevre Mühendisi Gülümser Özpınar, Gaziantep Ekolojik Bina Örneğini anlattı. 2016 yılında tamamlanan ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin tanıtıldığı bir merkez olarak hizmet veren bina, asgari düzeyde karbon salınımı yapan ve yenilenebilir enerji sistemlerini kullanan Türkiye’deki tek örnek.
“Küba Petrol Krizini Nasıl Aştı?” konulu belgesel film gösteriminin de yapıldığı eğitim kapsamında katılımcılar, doğa dostu yaklaşımın ne olduğu ve bireysel ve kolektif olarak nasıl yapılandırılacağı üzerine düşünme ve çalışma imkânı buldu; kır ve kent ölçekli ekololojik uygulamaları inceledi.
Aynı tarih aralığında verilen diğer eğitim ise, yüksek mimar ve restorasyon uzmanı A. Nüvit Bayar’ın “Tarihi Yapılarda Koruma İlkeleri, Teknikleri ve Uygulama Örnekleri” başlıklı eğitimi oldu. Fatih, Düzce, Kadıköy ve Sarıyer belediyelerinin fen işleri, plan ve proje, imar ve şehircilik müdürlükleri ve KUDEB gibi birimlerinden gelen 5 kişilik uzman ekibe verilen eğitim, tarihi yapıyı kavrama ve durumunu tespit etme esaslarına odaklandı; restorasyon süreçlerinde izlenecek koruma ilke ve yöntemleri ile malzeme bilgilerini pekiştirerek restorasyon çalışmalarının niteliğini artırmayı hedefledi. Eser belgeleme çalışmaları üzerine vurgu yapan Bayar, bu kapsamda rölöve, restitüsyon, yerinde inceleme, görsel belgeleme ve analizler üzerinde durdu; bütünleme, yenileme, rekonstrüksiyon kavramlarını örnekler eşliğinde anlattı. Eğitim, Sultanahmet’te yer alan ve Bizans İmparatoru 1. Jüstinyen tarafından MS 6. yüzyılda yaptırılan, bilinen en eski su sarnıcı Yerebatan Sarnıcı restorasyon şantiyesi ziyareti son buldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yapı İşleri Müdürlüğü tarafından kontrolörlüğü ve Hera Restorasyon Firması tarafından uygulaması yapılan sarnıç restorasyonu hakkında şantiye şefi tarafından detaylı bilgiler alındı.
Tarihi Kocabaş ve Sait Halim Paşa yalılarına inceleme gezisi
Restorasyon uzmanı İsmail Önel tarafından verilen “Restorasyon İşlerinde İmalat ve Uygulama Detayları”, 6-9 Kasım tarihlerinde Malatya ve İstanbul büyükşehir belediyeleri ile Kadıköy ve Sarıyer belediyelerinin Fen İşleri Müdürlüğü ve KUDEB birimlerinden gelen uzmanların katılımıyla yapıldı. Katılımcıların taşınmaz kültürel mirasın korunması için yapılan restorasyon çalışmalarında karşılaştıkları zorlukları, uygulama hatalarını ve doğru uygulama tekniklerine ilişkin kişisel yaklaşımlarını geliştirmelerini gündemine alan eğitimin ilk iki günü eski eser restorasyonlarındaki süreç detaylandırıldı, eski eserlerde görülen Türk el sanatlarına ait uygulama teknikleri hakkında bilgiler verildi ve malzeme detayları incelendi. Eğitim, Sarıyer Büyükdere’de bulunan tarihi Kocataş ve Sait Paşa Yalısı restorasyon şantiyesi ziyareti ile son buldu. Yalıların restorasyon süreciyle ilgili bilgileri proje müdürü Murat Polat aktardı.
Koruma Kurulları ile Etkili İlişkiler ve Koruma Mevzuatı
Antalya ve Gaziantep Koruma Kurulu üyesi, mimar Bülent Baykal tarafından verilen “Koruma Kurulları ile Etkili İlişkiler ve Koruma Mevzuatı” eğitimi ise Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile Fatih, Kula, Beşiktaş ve Kastamonu belediyelerinin imar ve şehircilik, plan-proje müdürlükleri ve KUDEB biriminden gelen uzmanlarla yapıldı.
Tarihi çevrede yapılan bakım, onarım ve restorasyon proje ve uygulamalarında, kentsel kültürel korumadan sorumlu belediye ekiplerinin koruma kurulları ile ilişkilerde etkili sonuç alma yetkinliğini geliştirmeye odaklanan eğitimde, koruma kurulları ve koruma mevzuatı ile Türkiye'deki korumanın yasal düzenlemeler kapsamındaki tarihçesi anlatıldı; kültür varlıklarının tanımı yapıldı, Koruma Yüksek Kurulu ve ona bağlı bölge kurulları ve görevleri ile KUDEB yönetmeliği ve kurul ile ilişkileri gündeme alındı. Eğitim, tarihi Kocataş ve Sait Halim Paşa Yalısı restorasyon şantiyesi ziyaretiyle tamamlandı. Restorasyon ihale ve kurul süreçleri ile ilgili bilgiler alan katılımcılar, koruma mevzuatına ilişkin mevcut bilgiler ve yeni yasal düzenlemeler hakkında da bilgilerini güncelledi.
