Malatya Inönü Üniversitesi’nce düzenlenen “Üniversite Yerleske Planlamasi ve Çevre Düzenlemesi I. Ulusal Çalistayi” dolayisiyla Malatya’ya gelen ÇEKÜL Vakfi Baskani ve Tarihi Kentler Birligi Danisma Kurulu Baskani Prof. Dr. Metin SÖZEN ile ÇEKÜL Vakfi Yüksek Danisma Kurulu Üyesi ve Tarihi Kentler Birligi Genel Danismani Oktay EKINCI, 16 Ekim 2003 Persembe günü saat 09:30’dan itibaren Inönü Üniversitesi’nin yeni açilan 800 kisilik modern konferans salonunda, diger üniversitelerden gelen temsilcilerle birlikte toplantiya katildilar.
Inönü Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin DOGAN’in açilis konusmasini yapmasi ve Inönü Üniversitesi’nin yerleskesi ile ilgili bilgilerin verilmesi, Inönü Üniversitesi Rektör Yardimcisi ve Vekili Prof. Dr. Hasan KÜÇÜKBAY’in konusmasindan sonra Prof. Dr. Aslan AKSOY Inönü Üniversitesi’nin yerlesim alaninin yeniden dirilmesi için sarfedilen gayretleri ve alinan mesafeyi anlatti; binlerce fidan, binlerce metrekare çim ile üniversitenin güzellestigini, ögrencilerin gelismelerine bunun önemli ve olumlu katki yapacagini belirtti.
Açilis oturumu Prof. Dr. Metin SÖZEN ve Oktay EKINCI’nin konusmalari ile yapildi. ÇEKÜL Malatya Bölge Koordinatörü Bekir SÖZEN ile birlikte, diger misafirlerle Tarihi Kentler Birligi’nin de üyesi olan Malatya Belediye Baskani Mehmet Yasar ÇERÇI’nin Kernek Meydani Selale Restoran’da verdigi ögle yemegi sonrasinda Prof. Dr. SÖZEN ve EKINCI Sinema Caddesi’ne geçerek, buradaki Beskonaklar’i, bir Malatya evini ve yanyana duran 7 Malatya evini incelediler.
Malatya’nin özgün evlerinden olan ve bir cadde boyunca siralanan bu 13 evden Beskonaklar’in Kültür Bakanligi’nca istimlak edildigi ancak ikisinin fiyatina itiraz edildigi için dava konusu olan evlerin, caddenin bir bütün olarak ele alinip öyle degerlendirilememesinin üzerinde duruldu. Daha sonra Battalgazi (Eski Malatya) ilçesine hareket edilerek Ulucami, Silahtar Mustafa Pasa Kervansarayi ve Poyraz Konagi olarak bilinen ve yasli Cumali Amca’ya ait olan ev gezildi.
• Ulucami ile ilgili olarak Vakiflar Genel Müdürlügü’nün rölöve ve restorasyon için proje ihalesi açtigi bilgisi degerlendirildi.
• Kervansaray’i Malatya Belediyesi’nin uzun vadeli kiralayip restore etmesi için müracaat ettigi ve konunun tahsis için son asamaya geldigi üzerinde duruldu.
• Poyraz Konagi’nin daha önce ÇEKÜL Vakfi Baskani Prof. Dr. Metin SÖZEN’in mal sahibi ile görüserek üniversite bünyesinde degerlendirilmesi için söz almasina ragmen, konunun Inönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih HILMIOGLU tarafindan henüz sonuçlandirilmadigi için Battalgazi ilçesinde mal sahibi ile tekrar görüsülmesine karar verildi. Ancak o an mal sahibi bulunamadi.
Prof. Dr. Metin SÖZEN, Oktay EKINCI ve ÇEKÜL Malatya Temsilcisi ve Bölge Koordinatörü Bekir SÖZEN, Malatya Belediye Baskani Mehmet Yasar ÇERÇI’yi ziyaret ettiler.
Baskan ÇERÇI toplantida, Beskonaklar’in bulundugu Sinema Caddesi’nde restorasyon sonrasi gerekli düzenlemeler, zeminin düsürülmesi, tas kaplamasi, isiklandirilma ve diger istenecek her konuda destege hazir olduklarini ifade etti.
Özellestirme kapsaminda olan “Sümerbank” ve “Seker Fabrikasi” arazilerinin mutlaka Belediyeye mal edilmesi gerektigini ifade eden Belediye Baskani, sehir merkezinde yüzlerce dönümlük bu alanlarin kesinlikle halka ait olmasi, bir gruba mal edilip yapilasma için ugrasilmasinin Malatya için telafisi imkansiz yaralar açacagini belirterek söz konusu alanlar için hazirladiklari projeler üzerinde konuklara bilgi verdi.
Prof. Dr. Metin SÖZEN, Malatya merkezde çok fazla eski eser muhafaza edilmedigi için “Sümerbank”, “Seker Fabrikasi”, “Tekel Binasi”, “Gazi Ilkokulu”, “Istasyon Binasi”nin bir bütün olarak ele alinip, Malatya’daki Cumhuriyet dönemi eserlerinin özelliklerini tasiyan bazilarinin bulunduklari yerde islevsellik kazandirilip donatilmasinin daha uygun olacagini ve bunun için mevcut durumun havadan ve yerden fotograflanmasi gerekir dedi ve mevcut belediye binasinin da ileride “Kent Tarihi Müzesi ve Arsivi” olarak degerlendirilmesini önerdi.
Buradan hep birlikte Malatya Valisi Osman Derya KADIOGLU’nun makamina geçildi. Malatya Il Kültür ve Turizm Müdürü Dervis ÖZBAY da toplantiya katildi.
Daha önce restorasyonu biten ancak dikkatli bir çalisma yapilmadigi için harcanan onca paraya ragmen yine tamir isteyen “Karakas Konagi”nin bir an önce “Etnografya Müzesi” olarak açilmasi, etrafindaki düzenlemenin ve önündeki evin de istimlâki ile çevre yoluna Karakas Konagi’nin açilmasinin geregi üzerinde duruldu. Prof. Dr. Metin SÖZEN bu konuda Kültür ve Turizm Bakanligi’ndan Sayin Nadir AVCI'yi arayarak konunun acilen halledilmesini isteyecegini belirtti. Inönü Üniversitesi Rektörü de kendilerine görev verilirse yapiyi degerlendirebileceklerini belirtti.
Beskonaklar’in restorasyon projeleri için de yüksek rakamlar istenildigini belirten Kültür ve Turizm Müdürü’ne, Sayin SÖZEN ve Sayin EKINCI resmi bir görevlinin yapacagi rölövenin ardindan ÇEKÜL tarafindan gönderilecek, ögrenci ve ekibin bu isi çok daha ucuza mal edecegi ve bir çok yerde bu sekilde onlarca binanin ayaga kaldirildigi anlatildi. Sinema Caddesi’ndeki tek evin üniversitece alinarak restorasyonunun ve üniversite evinin yapilmasinin uygun olacagi belirtildi. Valilik girisi karsisinda bulunan Inönü Heykeli’nin altindan Kapaliçarsi’ya girisinin son derece uygunsuz oldugu kapaliçarsi üstünün tanzim edilip düzeltilmesi geregi vurgulandi.
Sinema Caddesi, Battalgazi, Malatya merkezdeki diger eserlerin yaninda Yesilyurt’taki eski evlerin, Darende’deki eski evlerin ve özellikle dünya kerpiç mimarisinin özgün örneklerinden olan Balaban evlerinin mutlaka ayaga kaldirilmasi ve Tarihi Kentler Birligi üyesi de olan ve maddi imkani yetersiz oldugu halde çok gayretli görünen Balaban Belediye Baskani Mehmet Ali TÜRKYILMAZ’a bu konuda destek verilmesi gerektigi üzerinde duruldu.
Prof. Dr. Metin SÖZEN, ülkemizin sayili dogal varliklarindan olan Günpinar Selalesi’nin 1994 yilinda Malatya Valiligi tarafindan baslatilan, ancak devam ettirilmeyen çevre düzenlemesi isinin, yeniden ele alinarak tamamlanmasini istedi.
Ayrica Darende merkeze selale kaynaklarindan içme suyu alan ve geçmiste sit alanini tahrip eden çalismalarin düzeltilerek selalenin kaynaklarinin Günpinar Selalesi’ne iade edilmesine ve Darende içme suyu merkezlerine selale disi kaynaklardan kesin çözüme kavusturulmasi için gayret sarf edilmesi istendi.
Aksam, Inönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih HILMIOGLU’nun da Ankara seyahatinden dönerek katilimi ile düzenlenen kokteylde, daha önce Prof. Dr. Metin SÖZEN’in rektörlüge gönderdigi rapor tartisildi. Ardindan Prof. Dr. Metin SÖZEN ve Oktay EKINCI’nin Malatya’nin yerel televizyonlarindan Günes TV’ye yaptiklari açiklamalar, basin mensuplari ile ikili görüsmeler izledi. Özellikle Ege Üniversitesi’nin çevre düzenlemeyle ilgili sergisi gezildi. Bu arada Oktay EKINCI Malatya yerel televizyonlarindan CNM’de, canli yayinda günü, geziyi, kentsel sorunlari ve çözüm yollarini anlatti.
Bekir SÖZEN/ÇEKÜL Vakfi Malatya Bölge Koordinatörü
