Koca Mimar Sinan’ın doğduğu kent, Koramaz Vadisi, yer altı evleri, bezirhaneler dediğimizde aklımıza gelen, fark etmeye başladığımız bir kent var: Ağırnas kamu-yerel-sivil-özel birlikteliğiyle bütüncül bir kentsel koruma modeli uyguluyor. Projenin danışmanlığını yürüten
“Bayburtluyum. Ancak İstanbul’da doğdum ve büyüdüm. 1993 yılında İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden mezun oldum. Aynı üniversitede 1996 yılında yüksek lisansı, 2003 yılında doktoramı tamamladım. 1994’den 1 Şubat 2009 tarihine kadar Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde öğretim elemanı olarak görev yaptım. Şimdi Karabük Üniversitesi Safranbolu Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde öğretim üyesi olarak hizmet veriyorum.
“Metin Sözen hocamı İ.T.Ü’den tanırdım. Ancak ÇEKÜL gönüllüsü olmam 1997 yılında gerçekleşti. O yıl öğrencilerle Kayseri Talas kentsel sit alanında şehircilik projesi çalışıyorduk. Birden Metin hocam Prof. Dr. Hüseyin Yurtsever hocamla derse girdi. Birlikte inanılmaz bir ders yaptık. O gün bugündür hocamla birlikteyiz.
“Geçmişte Talas koruma uygulamalarının içinde aktif olarak yer aldık. Ama en önemli başarıya Ağırnas’ta ulaştık. 9 yıldır Ağırnas ile ilgili çalışmalarda aktif olarak yer alıyorum. Ne gariptir Kayseri’de Üniversite’de Mimarlık Fakültesi’nde görev yapıyorduk ama Ağırnas’ın yerini bile bilmiyorduk. Mimarların Piri sayılan Mimar Sinan’ın doğduğu yer olan Ağırnas’a ilk olarak 1998 yılında Prof. Hande Suher ve Prof. Dr. Esat Suher hocalarımla köyün olduğu yere gitmiş fakat bir muhatap bulamayıp geri dönmüştük. Ağırnas ile bizi belediye başkanı Mehmet Osmanbaşoğlu 1999 yılının son aylarında tanıştırdı. Sosyolojik olarak içe kapanık bir köydü. Bugün önemli bir dönüşümden geçerek açık bir toplum haline gelmektedir.
Ağırnas Belediye Başkanı Mehmet Osmanbaşoğlu ve Suat Çabuk
“Metin hocam hedefi ilk aşamada küçük tutalım dedi. Nedenini sonra anladık. Bu işler uzun soluklu işler. 9 yıllık sürede 15 projeyi hayata geçirmemize rağmen yapılacak işin henüz %1’ini gerçekleştirebildik. Yeraltında sürekli yeni mekanlar ortaya çıkıyor. Üstü şehir altı şehir olan olağanüstü bir yer. İlk önce Sinan Evi ve çevresiyle çalışmaya başladık. Mimar Sinan evi ve bu evle bağlantılı 5 ev birlikte kamulaştırıldı. Benim de içinde bulunduğum bir ekip tarafından, restorasyon ve çevre düzenleme projesi hazırlandı. 2001 yılında Antalya’da Tarihi Kentler Birliği Toplantısında hazırladığımız bu projeyi slaytlar eşliğinde sunduk. Hiç unutmuyorum Mimar Oktay Ekinci hocam oturumu yönetiyordu. Projenin gerçekleşebileceğine pek inanmadı. Ama Ağırnas’a hep sahip çıktı ve hep destek verdi. Tıpkı Prof. Dr. Zekai Görgülü hocam gibi. Bu projenin hayata geçirilmesi ile halkın desteğini almaya başladık. Bu işlerin başarıya ulaşmasında yerelin desteği en önemli unsurdur.
Ağırnaslılar toplantılara katıldı
“İkinci önemli unsurun uyumlu ortak çalışma olduğunu düşünüyorum. 9 yılda 800 gün belediye başkanı ile bir araya geldik. Her kuruma her şehre beraber gittik. Her projeyi gönülden destekledi. Başkanın önerileri göz ardı etmeyen ve eleştirilere burun kıvırmayan yapısıyla bir akademisyen olarak onunla çok rahat çalıştım. Ondan hayata ilişkin çok şeyler öğrendim. Üç hamle öteyi görebilme yeteneğine ve bir konunun gerçekleştirilmesi konusundaki inatçılığına hayran kaldım. ÇEKÜL Vakfı, Belediye ve Ağırnas halkıyla işbirliği içinde yokluklar arasında 15 dev proje, 4 çalıştay, 9 anma toplantısı, 2 Tarihi Kentler Birliği toplantısı gerçekleştirdik. Böyle olunca da Ağırnas bölgede bir model haline geldi.
Üniversite öğrencileri çalıştaylar, yaz okulları düzenledi
“Metin Hocamın bize 2008 yılında çizdiği yeni yolda bir ağ projesi gerçekleştirmeye yöneldik. Hititler döneminde dünyanın ticaret merkezi konumunda olan Kültepe/Kaniş, Ağırnas’a 5 km mesafede, Bağları ile meşhur Gesi 4 km mesafede, Selçuklu başkentlerinden Kayseri ise 20 km mesafededir. Ayrıca Erciyes kış turizm merkezi, Sultan Sazlığı ve Tuzla Gölü yine Ağırnas’dan uzak değillerdir. Bu yerleri birbiriyle bütünleştirecek ağ projesi bizim için çok önemli. Daha sonra da Kapadokya bütünlüğüne ulaşmamız gerekiyor. Gelecek sene Kültepe/Kaniş ve Ağırnas arasındaki yeni yol çalışması tamamlanmış olacak.
“Şimdi Kayseri’deki görevim sona erdi. Ağırnas’taki projeleri Safranbolu örneğinde olduğu gibi kurumsal bir yapıya kavuşturmaya çalıştık. Umarım bunda başarılı olmuşuzdur. Yani bizler olmasak da buradaki projeler devam etmelidir.”
Prof. Dr. Metin Sözen ile inceleme gezisi
Restore edilen Mimar Sinan Evi
